Αρρυθμία και Άγχος

Τι είναι η αρρυθμία

Μια υγιής καρδιά χτυπάει 60-100 φορές το λεπτό. Πίσω από κάθε χτύπο κρύβεται ένα ηλεκτρικό ερέθισμα από ένα ειδικό τμήμα της καρδιάς (φλεβόκομβος) που μεταδίδεται μέσα στο καρδιακό μυ και τον κάνει να συστέλλεται. Η καρδιά μέσω πολλών πολύπλοκων μηχανισμών έχει την ικανότητα να διατηρεί τον ρυθμό ρυθμικό και σχετικά σταθερό αλλά και να τον προσαρμόζει στις απαιτήσεις όπως πχ. της άσκησης.
Όταν αυτός ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός διαταράσσεται προκαλείται η αρρυθμία. Οι αρρυθμίες είναι πολλές και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τον τύπο, την προέλευση τους και την βαρύτητα τους.
Οι αρρυθμίες μπορούν να χωριστούν αρχικά σε δυο μεγάλες κατηγορίες, τις ταχυαρρυθμίες(ταχυκαρδία) και τις βραδυαρρυθμίες (βραδυκαρδία). Στις ταχυκαρδίες συγκαταλέγονται η φλεβοκομβική ταχυκαρδία, οι έκτακτες συστολές, οι κολπικές ή υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες και οι κοιλιακές ταχυκαρδίες. Στις βραδυκαρδίες ανήκουν η φλεβοκομβική βραδυκαρδία, οι κομβικοί ρυθμοί, οι διαταραχές της κολποκοιλιακής αγωγής, ο νόσος του φλεβοκόμβου, οι καρδιακές παύσεις.
Όταν ο καρδιακός ρυθμός παύει να είναι ρυθμικός αλλά είναι ακανόνιστος ονομάζεται μαρμαρυγή.
Τα συνηθέστερα αίτια των αρρυθμιών και από τα πιο αθώα είναι το άγχος, ο φόβος, ο πυρετός, η αναιμία, οι παθήσεις του θυρεοειδή, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης και οινοπνεύματος. Άλλη πιθανή αιτία είναι η λήψη φαρμάκων σε λάθος δοσολογία.
Το επόμενο βήμα στην διερεύνηση της αιτίας των αρρυθμιών είναι η παρουσία υποκείμενης καρδιακής νόσου όπως είναι η ισχαιμία του μυοκαρδίου(κακή αιμάτωση του μυοκαρδίου λόγω αποφραγμένων αγγείων), η καρδιακή ανεπάρκεια, οι μυοκαρδιοπάθειες (διατατική, υπερτροφική, αρρυθμιογόνος δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας) και οι δυσκολότερες να διαγνωσθούν παθήσεις του ερεθισματαγωγού συστήματος της καρδιάς (δεμάτια, σύνδρομο μακρύ QT).
Οι αρρυθμίες εκδηλώνονται σαν αίσθημα παλμών ενώ χαρακτηριστικές είναι οι περιγραφές των ασθενών που τις περιγράφουν σαν φτερουγίσματα, αίσθημα κενού, έντονοι χτύποι στο στήθος. Όταν αυτά τα συμπτώματα συνοδεύονται με ζάλη, προ λιποθυμική τάση ή και λιποθυμίες ή δύσπνοια και πόνο στο στήθος χρήζουν λεπτομερούς διερεύνησης από καρδιολόγο με ειδικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν το Ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας, τον υπέρηχο καρδίας προς αποκλεισμό οργανικής νόσου, την περιπατητική (24ωρη, 48ωρη και 7ήμερη) καταγραφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος ( Holter) και δοκιμασία κοπώσεως για την συσχέτιση τους με την κόπωση.

Αρρυθμίες Και Άγχος

Το οξύ νοητικό στρες έχει αρνητικές επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η καθημερινότητα είναι γεμάτη καταστάσεις και συνθήκες όπου εύκολα προκαλείται άγχος όπως ο εργασιακός χώρος και οι ρυθμοί ζωής, η οδήγηση, η έκθεση σε κοινό πχ μια ομιλία ή μια συνέντευξη , η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα επικείμενο χειρουργείο κ.α. Οι έντονες αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις διεγείρουν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και πυροδοτούν διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, αγγειοσύσπαση των στεφανιαίων αγγείων, ρήξη των αθηρωματικών πλακών, αύξηση στην συγκόλληση των αιμοπεταλίων.

Οι συχνότερες αρρυθμίες που συναντάμε είναι η φλεβοκομβική ταχυκαρδία και οι έκτακτες υπερκοιλιακές και κοιλιακές συστολές. Αυτές οι αρρυθμίες μπορούν σχετικά εύκολα να αντιμετωπιστούν με κατανόηση του προβλήματος, καθησυχασμό αλλά και φαρμακευτική αγωγή όπου κρίνεται απαραίτητο.

Οι έντονες δοκιμασίες και γεγονότα μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στον ρυθμό τόσο των υγιών ανθρώπων όσο και των ασθενών με καρδιοπάθεια. Στην δεύτερη περίπτωση ο κίνδυνος επικίνδυνων και θανατηφόρων αρρυθμιών όπως η κοιλιακή ταχυκαρδία, η πολύμορφη κοιλιακή ταχυκαρδία (Torsades de points) και η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι υπαρκτός και πρέπει να διαγνωσθεί έγκαιρα και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα αλλά κυρίως να αποφευχθεί. Οι ασθενείς με ΣΝ και άγχος εμφανίζουν σιωπηλή ισχαιμία που είναι ασυμπτωματική.

Συμπερασματικά, ο καρδιολόγος είναι ο καλύτερος σύμβουλος για να διερευνηθεί ένας ασθενής με συμπτώματα αρρυθμίας ή έντονη κλινική υποψία λαμβάνοντας ένα προσεκτικό ιστορικό τόσο ατομικό όσο και οικογενειακό. Το ΗΚΓ ηρεμίας καθώς και η περιπατητική καταγραφή(Holter) θα συμβάλλουν στην διάγνωση και παρακολούθηση του ασθενούς.